Συζήτηση με τον Θανάση Μπινιάρη, από τον Σύλλογο Προστασίας Καρυστίας

H Νότια Εύβοια, είναι από τις πιο επιβαρυμένες περιοχές σε σχέση με την εγκατάσταση βιομηχανικής κλίμακας αιολικών εγκαταστάσεων. Πως έγινε αυτό;

Όλα ξεκίνησαν γύρω στο 1998 όταν ανακαλύπτουμε ότι η ΡΑΕ δίνει σωρηδόν άδειες παραγωγής για αιολικά πάρκα στη Νότια Καρυστία. Στη συνέχεια ανακαλύπτουμε μελέτες που χαρακτηρίζουν την περιοχή ιδεώδη για ανάπτυξη αιολικών πάρκων λόγω σταθερών ανέμων και της εγγύτητας με την Αττική. Οι μελέτες αυτές προσδιόριζαν την συνολική ισχύ που θα μπορούσε να παραχθεί στα 800MW και έδιναν μονομερή προσοχή στο αιολικό δυναμικό αγνοώντας τις υπόλοιπες χρήσεις γης και υποβαθμίζοντας τις επιπτώσεις. Από τότε μέχρι σήμερα ο χάρτης της ΡΑΕ για την περιοχή είναι συνωστισμένος με αιολικά πάρκα που μέχρι σήμερα δεν έχουν γίνει αλλά θεωρούνται τα πιο ώριμα έργα του είδους για να προχωρήσουν. Σήμερα γνωρίζουμε ότι η συνολική ισχύς που θα φορτωθεί η Νότια Καρυστία πέρα τα 218 MWπου ήδη παράγει, υπολογίζεται περίπου στα 1000 MW.

Για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο κορεσμού έπαιξαν ρόλο πολλοί παράγοντες. Πρώτα -πρώτα η διοίκηση σε όλα τα επίπεδα δεν εξέφρασε ποτέ κανένα προβληματισμό τι θα συμβεί στην περιοχή που θα δεχτεί τα περισσότερα αιολικά πάρκα της χώρας. Οι υπηρεσίες ενέκριναν κάθε φορά ξεχωριστά τα έργα κάθε εταιρείας χωρίς να κοιτάζουν τη συνολική εικόνα που διαμορφωνόταν. Όταν έγινε φανερή η ανάγκη ενός χωροταξικού σχεδιασμού, εκπονήθηκε το εθνικό χωροταξικό σχέδιο για τις ΑΠΕ που αντί να βάλει φραγμούς στην επέκταση των αιολικών πάρκων παγίωσε τη συσσώρευση των αιολικών πάρκων με υποτιθέμενα επιστημονικά κριτήρια. Από την πλευρά της τοπικής κοινωνίας δεν υπήρξε καμιά αντίδραση, έστω εναλλακτική πρόταση, και σήμερα έχουμε φτάσει στο κρίσιμο σημείο όπου τα νέα αιολικά πάρκα αρχίζουν να γίνονται.

Τι προβλήματα έχουν δημιουργηθεί μέχρι σήμερα για τους κατοίκους της περιοχής και για το περιβάλλον;

Μέχρι σήμερα έχουμε 31 αιολικά πάρκα σε όλη την Νότια Εύβοια. Προφανώς οι τοποθεσίες που αναπτύσσονται είναι πλέον ακατάλληλες για άλλη χρήση γης, αλλά κατά τη γνώμη μου η περιορισμένη κατανομή τους περιορίζει αντίστοιχα τις επιπτώσεις τους τοπικά π.χ θόρυβος ή οπτική όχληση για τους οικισμούς που γειτνιάζουν. Αυτό όμως που θα συμβεί με την υπερσυγκέντρωση δεκάδων αιολικών πάρκων με ανεμογεννήτριες των 100μ. θα είναι τελείως διαφορετικό από τη σημερινή κατάσταση. Πρόκειται να συμβεί μια δραστική μεταβολή στο τοπίο και το χάρτη της Νότιας Εύβοιας. Ειδικά η εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε περιοχές αναγνωρισμένου φυσικού κάλλους αποτελεί τεράστιο πλήγμα για την περιοχή αλλά και σε εθνικό επίπεδο αφού παρόμοια εισβολή σχεδιάζεται σε πολλές προστατευόμενες περιοχές της χώρας.

Υπάρχουν εξελίξεις με νέες σχεδιαζόμενες εγκαταστάσεις; Τι ακριβώς σχεδιάζεται και τι επιπτώσεις θεωρείτε ότι θα έχει;

Οι σχεδιαζόμενες εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν 20 νέα αιολικά πάρκα που θα συνδέθούν στην άρτι κατασκευασθείσα γραμμή υψηλής τάσης Πολυπόταμος – Πλατανιστός και 27αιολικά πάρκα στην προστατευόμενη περιοχή της Οχης. Ηδη κατασκευάζεται ένα από τα 20 αιολικά πάρκα στους πρόποδες της Οχης σε απόσταση 3,7 χμ. από την Κάρυστο. Μόνο τα συνοδευτικά έργα που απαιτούνται όπως δρόμοι και δίκτυα φτάνουν για να δώσουν στην περιοχή την όψη ενός απέραντου εργοταξίου. Για παράδειγμα για τις 73 α/γ της εταιρείας ΕΝΕL θα γίνουν εκσκαφές που υπολογίζονται σε 1.179.000 κυβικά μέτρα και εκχερσώσεις σε 1.288 στρέμματα γης, 113 χμ. δρόμοι πλάτους 10 μέτρων με στροφές 25 μέτρα, και τρίτη γραμμή υψηλής τάσης 25χμ.

Οι α/γ θα στηθούν σε όλες τις κορυφογραμμές της Οχης, εκεί δηλαδή που βρίσκεται η καρδιά της άγριας φυσικής ομορφιάς της Νότιας Καρυστίας. Πρόκειται για μια κατεδάφιση πρωτοφανούς έκτασης ενός μοναδικού φυσικού τοπίου που θα μεταβληθεί σε βιομηχανική ζώνη. Η ζημιά θα είναι ανυπολόγιστη και μη αναστρέψιμη: σε άμεσο χρόνο απειλούνται φυσικές καταστροφές όπως κατολισθήσεις, διαβρώσεις εδαφών και αλλαγή στη ροή των επιφανειακών υδάτων. Εκτοπίζονται ή περιορίζεται ο χώρος των τοπικών δραστηριοτήτων όπως η κτηνοτροφία και η μελισσοκομία. Χάνεται το τουριστικό ενδιαφέρον της περιοχής αφού η μοναδική φύση που αναζητά ο περιηγητής τουρίστας αλλοιώνεται και μεταβάλλεται σε τεχνοκρατικό τοπίο. Με λίγα λόγια η χρήση γης φεύγει από τα χέρια των ντόπιων και περνά στα χέρια εταιρειών που θα την εκμεταλλεύονται αποκλειστικά για το δικό τους όφελος.

Έχετε βγάλει ένα ψήφισμα που εκτός από το θέμα των ΒΑΠΕ, ζητάει και την απόσυρση των δασικών χαρτών για λόγους προστασίας της ιδιοκτησίας των κατοίκων. Τι ακριβώς συμβαίνει;

Η πρόσφατη ανάρτηση των δασικών χαρτών χαρακτηρίζει όλη τη γη στην Νότια Καρυστία δημόσια δασική και καλούνται οι ιδιοκτήτες γης να αποδείξουν στην καλύτερη περίπτωση ότι η γη τους είναι ιδιωτική δασική ή άλλου είδους π. χορτολιβαδική ή γεωργική. Επειδή μεγάλο μέρος ιδιοκτητών δεν έχουν αναγνωρισμένους τίτλους ιδιοκτησίας και ακόμη το κόστος υποβολής των ενστάσεων είναι απαγορευτικό για αναγνώριση εκατοντάδων στρεμμάτων, θεωρείται βέβαιο ότι με τη παρούσα διαδικασία πολλοί θα χάσουν την ιδιοκτησία τους. Κατά συνέπεια καταρρίπτεται για τους ντόπιους οποιαδήποτε διεκδίκηση ενοικίων γης από εταιρείες αιολικής ενέργειας. Το ψήφισμα συνδέει την απώλεια της γης με τα αιολικά πάρκα που δεν θα δώσουν τα πολυπόθητα ενοίκια στους ιδιοκτήτες γης, αλλά αντιθέτως θα καταστήσουν τη γη της Νότιας Καρυστίας ακατάλληλη για οποιαδήποτε χρήση υπέρ της τοπικής οικονομίας.

Αγωνίζεστε εδώ και αρκετά χρόνια ως Σύλλογος Προστασίας Καρυστίας. Πως σκέφτεστε να συνεχίσετε; Υπάρχουν συνεργασίες με άλλα μέρη της Ελλάδας που πλήττονται από την εγκατάσταση ΒΑΠΕ;

Ο Σ.Π.ΠΕ.Ν.Κ συνεχίζει να ενημερώνει την τοπική κοινή γνώμη με τα πραγματικά στοιχεία από τις μελέτες των εταιρειών ώστε να γίνει κατανοητό το μέγεθος της καταστροφής που απειλεί τον τόπο. Καθώς ο μύθος των προσδοκώμενων ενοικίων ξεφτίζει, η τοπική κοινωνία συνειδητοποιεί ότι δεν θα υπάρχει κανένα όφελος. Αντίθετα μεγάλη ζημιά για όλους. Πρόσφατα έχουμε ενώσει τις δυνάμεις με επαγγελματικούς τοπικούς φορείς και προσπαθούμε να συγκροτήσουμε ένα δυνατό μέτωπο αντίστασης. Παράλληλα αναμένουμε μέσα στο Μάρτη 2017 τη συζήτηση της προσφυγής μας στο ΣτΕ κατά των αιολικών πάρκων της ΕΝΕL. Έχουμε επαφές και με άλλες περιοχές, αλλά παρόλο που το πρόβλημα είναι κοινό δεν έχουμε συντονιστεί σε από κοινού ενέργειε